Rouwen om het verlies van je huisdier, is het intense verdriet hebben om je maatje die er niet meer is. Een vriend die er altijd was en die je altijd gezelschap hield, troostte als je het moeilijk had…geen oordeel over je had…
Rouwen is verdriet hebben om het gemis van die sterke band, het gemis van die onvoorwaardelijke liefde..
Verdriet is de pijn dat je voor hem/haar moest beslissen.. de leegte.. die intense stilte..
Rouwen is rauw..
Door mijn werk en interesse, ben ik regelmatig op zoek op het internet naar de woorden, verhalen, gedichten en foto’s die het verdriet van het verliezen en het gemis van je huisdier soms zo mooi kunnen omschrijven dat het je diep van binnen raakt..
Zo zag laatst op YouTube een video voorbij komen (tik op de foto)
‘Just a dog’
Gewoon zo mooi verwoord.
Met dank aan Professor Noel Fitzpatrick
Zo kwam ik onderstaande tekst tegen op facebook, vertaald uit het Engels.
“Zij weten niet hoe het voelde om zijn gezicht te aaien in de laatste momenten van zijn leven ….”
Ze zeggen dat je niet moet huilen.
Ze zeggen dat het gewoon een hond is, geen mens.
Ze vertellen je dat de pijn voorbij zal zijn.
Ze zeggen dat de dieren niet weten dat ze moeten sterven.
Ze zeggen dat het belangrijk is om hem niet te laten lijden.
Ze zeggen dat je er nog een mag hebben.
Ze zeggen dat het jou gaat overkomen.
Ze vertellen je dat er meer pijn is.
Maar ze weten niet hoe vaak je in de ogen van je hond hebt gekeken.
Ze weten niet hoe vaak jij en je hond alleen in de duisternis hebben gekeken.
Ze weten niet hoe vaak je hond de enige was die aan jouw zijde stond.
Ze weten niet hoeveel angst je hebt.
’s Nachts als je wakker wordt met je verdriet.
Ze weten niet hoe vaak je hond bij je in de buurt heeft geslapen.
Ze weten niet hoeveel je veranderd bent sinds de hond een deel van je leven is geworden.
Ze weten niet hoe vaak je hem omhelsde toen hij ziek was.
Ze weten niet hoe vaak je hebt gehandeld alsof je zijn haar niet witter zag worden.
Ze weten niet hoe vaak je met je hond hebt gesproken, de enige die het echt hoort.
Ze weten niet dat het alleen jouw hond was die wist dat je pijn had.
Ze weten niet hoe het voelt om je oude hond te zien proberen op te staan om hallo te zeggen.
Ze weten niet dat als het misging, de enige die niet ging jouw hond is.
Ze weten niet dat je hond je elk moment van zijn leven vertrouwt, zelfs niet in het laatste.
Ze weten niet hoeveel je hond van je hield en hoe het genoeg is voor hem om gelukkig te zijn, omdat je van hem hield
Ze weten niet dat huilen om een hond is een van de meest nobele, significante, ware, zuiverste en warmste dingen die je doen.
Ze weten niet wanneer de laatste keer dat je hem met problemen verplaatst … Om er zeker van te zijn dat het hem geen pijn deed.
Ze weten niet hoe het voelde om hun gezicht te aaien in de laatste momenten van hun leven ….
Ter nagedachtenis aan al diegenen die over de regenboogbrug gingen. Jullie hebben allemaal een plaats in ons hart
Foto Travis Patenaude.
– auteur Emanuele Spud Grandi
Geen afscheid is hetzelfde maar soms is het fijn om eens te verkennen wat er eigenlijk allemaal mogelijk is bij ons op de Larixhof en ‘hoe zoiets nou gaat.’
Wat past bij uw manier van afscheid nemen.
Zal beginnen met een afscheid hoe ‘het zou kunnen gaan’, later vertel ik wat ook nog meer mogelijk is:
We verwelkomen u zo rond het afgesproken tijdstip op de Larixhof.
Het ontvangsthuisje staat tot uw beschikking, we doen de deur even dicht zodat u – in alle rust en privacy – nog even alleen met uw huisdier kan zijn en bijv. nog wat foto’s kan maken.
We zijn wel ergens in de buurt mocht u nog wat vragen hebben; een pootafdruk willen laten maken met inkt; een schaar voor een plukje haar.. of dat u uw huisdier toch nog graag in een kistje wilt kunnen ’toe stoppen’ en wilt begraven.
Ondertussen is het grafje door ons gegraven, laagje stro onderin gelegd.
Na het afscheid in het ontvangsthuisje brengen we u samen met uw huisdier naar het dieren-grafje. Voor de ‘wat zwaardere’ huisdieren hebben we een speciale kar.
Geef maar aan of u uw huisdier zelf graag erin wilt neerleggen of dat wij dat voor u doen.
Wij gaan dan terug naar het ontvangsthuisje en u heeft bij het grafje nog alle gelegenheid om rustig afscheid te nemen.
Soms is het fijn om nog even ergens op een bankje te zitten of even te dwalen over de begraafplaats…
Na het afscheid hebben we een bakje koffie/thee. We nemen samen nog even de gegevens door die we nog nodig zijn.
Ondertussen wordt het grafje door ons gesloten en kan u altijd nog een kaarsje, boeket o.i.d. op het grafje neerleggen.
Maar ook als u zelf er niet bij wil/kan zijn, kunnen wij voor u uw huisdier een waardige laatste rustplaats geven. Als u het fijn vindt maken we foto’s, bellen/sms we u als uw huisdier is begraven.
Maar het kan ook: “het is goed zo, weet dat hij of zij een waardig laatste rustplaatsje krijgt.”
Soms sta je er helemaal alleen voor, dan kan het soms fijn zijn met een – beetje steun en een luisterend oor – samen door het intens moeilijke moment van ‘moeten inslapen’ te gaan. Ik kom dan bij u thuis of rij met u mee naar de dierenarts.
Of als u geen vervoer heeft kunnen we u – samen met uw huisdier – ophalen en brengen we u – na zijn of haar begrafenis – weer naar huis.
Ook heel bijzonder om mee te maken is het meenemen van een van uw andere huisdier(en). Hoe zij op hun eigen manier hier mee omgaan met het verlies van hun ‘huisdier-genootje’ is heel waardevol om te zien. Er is geen ‘goed of fout..’
Mocht u het fijn vinden om ‘alleen maar even’ zelf uw huisdier in het grafje neer te leggen. Wetende waar u uw lieverd naar zijn laatste rustplaatsje hebt gebracht en daarna weer ‘gelijk naar huis’.
Mailen we u het inschrijfformulier die kan u thuis alvast invullen. Zorgen we dat alles klaar is en wijzen we u het dieren-grafje.
‘Prive’ afscheid nemen samen met het hele gezin? Nemen we van te voren de wensen en vragen met u door (op stro of kistje/mand etc.). Zorgen wij dat het grafje klaar is als jullie komen.
Wijzen we iemand van jullie waar het grafje is en waar jullie ondertussen in eigen samenzijn afscheid kunnen nemen in het ontvangsthuisje en vanuit daar zelf naar het grafje gaan.
Hem of haar zelf in het grafje neerleggen en eventueel ook zelf het grafje nog sluiten.
Wij zijn ergens op de achtergrond aanwezig mochten er nog vragen zijn of ergens hulp bij nodig zijn. Na het afscheid hebben we eventueel nog een bakje koffie/thee.
Geen behoefte om erbij te zijn en geen behoefte voor een eigen gedenkplekje?
Misschien is het een overweging om uw huisdier anoniem te laten begraven. Te vergelijken met anoniem cremeren.
We halen uw overleden huisdier bij u thuis of de dierenartsenpraktijk op en begraven hem of haar waardig op stro op onze dierenbegraafplaats in een algemeen anoniem grafje.
Veel is mogelijk, een afscheid is heel persoonlijk..
GEDICHT:
Ik mis je
Het is stil om me heen
als ik mijn tranen wegveeg
Het plekje waar jij lag
is nu voor altijd leeg
Wat mis ik jou toch..
Het klinkt misschien raar
maar nu je er niet meer bent
voelt alles zo zwaar
Ze zullen om me lachen
omdat ik huil om een hond
Maar echt, ik zou zo graag willen
dat jij nog bestond
Zal beginnen met dat het soms fijn kan zijn dat u ons belt als u het vermoeden hebt als het ‘niet lang meer gaat duren’.
Niet om dan al een datum te prikken maar even een 1e contact zodat u wat vragen kan stellen, de mogelijkheden kan overleggen waar u misschien nog even ‘rustig’ over na kan denken en dat we misschien alvast wat gegevens kunnen noteren als u dat fijn vindt.
Zodat u ‘als het zover is’ even niet de ‘zakelijke’ dingen meer hoeft te regelen en u kan richten op de laatste liefdevolle tijd nog samen.
We weten uit ervaring dat het vaak een stukje rust en zekerheid geeft.
Mocht de tijd er zijn dat u een dag/tijdstip met de dierenarts hebben afgesproken, bel ons gerust. Overleggen we samen een dag/tijdstip voor het begraven van uw huisdier.
Maar…soms kan de gezondheid ineens ‘erg snel achteruit gaan’ dan verwacht of dat een therapie van medicijnen nog wonderbaarlijk aanslaat en u weer wat hoop krijgt.
Maar ook als u toch nog graag uw huisdier bij u wilt houden omdat die beslissing zo vreselijk moeilijk is…
Bel ons dan z.s.m.
Plannen we een nieuwe afspraak of we zetten onze afspraak gewoon ‘on hold’.
Het komt voor dat een huisdier heel onverwachts komt te overlijden en u even niet weet wat u op dat moment zou moeten doen. We kunnen u misschien helpen door verschillende opties te benoemen zodat u een keus kan maken die bij u past.
Maar ook: “Als het zou kunnen liefst nog vandaag begraven..”
Meestal is dit wel mogelijk, maar het kan zijn dat we al afspraken hebben staan en de begrafenis dan de volgende dag zal zijn.
Uiteraard in overleg met uw dierenarts kan u vragen of uw huisdier daar ‘nog even’ mag laten tot de volgende dag, als u het niet fijn vindt om uw overleden huisdier mee naar huis te nemen.
We kunnen uw huisdier ook ophalen bij de dierenartspraktijk of bij u thuis.
Tijdens de zomertijd als het wat langer licht is, kunnen we ook in de avonduren begraven.
Bent u geen beller, een bericht via de whatsapp/sms mag altijd! 24/7.
Deze zal ik z.s.m. beantwoorden als daar even de gelegenheid voor is. (06-43801166)
GEDICHT
Such silence
since you’ve been gone
like the world itself
has been wiped clean
of all your sound.
(Edward Lee)
We weten uit ervaring dat de toekomst vaak anders gaat dan gehoopt en verwacht.
“Denk er liever nog liever niet over na om afscheid te moeten nemen van mijn huisdier..”
Zo herkenbaar en héél begrijpelijk.
Wij namelijk ook niet, tot op een ochtend onze hond Ozzy ‘zomaar’ dood lag in de schuur. In paniek de dierenarts maar gebeld, geen idee ‘wat te moeten doen..’ Hij heeft zijn laatste rustplaatsje gekregen bij ons in de tuin en in ons hart.
Niet dat we toen de verkeerde keuzes hadden gemaakt, echt niet maar wel “had ik nog maar een plukje haar of een pootafdruk gemaakt”. Iets waar je op zo’n hectisch moment echt niet aan denkt. Pas later…
Uit de vele gesprekken die wij op de dierenbegraafplaats hebben, vernemen we dat er soms beslissingen moeten worden genomen tijdens hectische momenten, waar je achteraf toch liever graag ‘nog even over na had willen denken’ voor ‘als het moment daar is’.
We krijgen ontzettende verdrietige verhalen te horen.
Dat – hoe goed ook bedoelt door de dierenarts – je toch in shock bent, omdat de dierenarts allemaal bultjes voelt in de buik en je eigenlijk ‘alleen voor het knippen van de nageltjes’ daar bent heen gegaan.
Rustig met je overlegt maar voordat je het beseft, afscheid aan het nemen bent…
“Wat is dat intens zwaar, die beslissing moeten maken” en “wanneer moet ik hem laten gaan..”
We vernemen dat er ontzettend veel pijn en verdriet is rond de beslissing om je huisdier te moeten laten euthanaseren. Je verlegt hierbij vaak je eigen grenzen, omdat het gewoon zo vreselijk moeilijk is.
Deze beslissing ligt bij u zelf (Ă©n vaak in overleg met uw dierenarts), wat de ‘buitenwereld’ er ook allemaal van vindt.
Een tijdje geleden werd ik gebeld door een mevrouw dit het zo ontzettend moeilijk vond om tijdens ‘het moment’ alleen te moeten zijn, ze vroeg of ik erbij zou willen zijn.
Ze had nog niet zolang geleden haar man verloren en haar hondje was hierdoor nĂ³g belangrijker voor haar geworden.
“Tuurlijk kom ik..” maar ook voor mij was dit de eerste keer dat ik een euthanasie bij een huisdier zou meemaken.
Samen hebben we alle tijd genomen, verhalen zijn er gedeeld, gehuild. Ze heeft in alle rust afscheid van haar hondje genomen, die gelukkig heel rustig is ingeslapen..
….
Neemt u hem of haar nog ‘even’ of een nog paar dagen mee naar huis om rustig afscheid te nemen?
Of toch liever ‘gelijk’ doorrijden na het ‘moeten laten inslapen’.
Misschien dat u uw andere huisdieren thuis nog even de tijd geeft om te ‘laten ruiken’ dat hun ‘huisdier-genootje’ er niet meer is.
Ze schijnen dit te kunnen ruiken (dit zal ik nog eens opzoeken…) Maar weet wel uit de gesprekken dat ze anders vaak gaan ‘zoeken’..
Op stro of toch liever in een kistje of mand zodat u uw huisdier wat kan toedekken met knuffels en een dekentje.
Vaak als men ‘vooraf’ een dieren-grafkistje bij ons komen ophalen dan horen we: “ik zet het kistje nog even bij de buren op de zolder”. Zo begrijpelijk..
Als u het fijn vindt kan u ook van te voren eens rustig over de begraafplaats dwalen.
Misschien een laatste rustplekje uitzoeken, u kan dit op eigen gelegenheid doen (zonder afspraak) m.b.v een plattegrond. U hoeft het grafje/plekje niet te reserveren, u kan het grafnummer(s) ook onthouden en doorgeven als u ons belt. Mits natuurlijk als ze dan nog ‘vrij’ zijn.
Op de dag van de begrafenis zelf, is het niet meer mogelijk om zelf een grafje/plekje uit te zoeken…
Veel herinneringen zitten in uw hart.
Iets tastbaars kan ook heel waardevol zijn:
Denk hierbij eens aan:
– een plukje haar van uw huisdier, deze kan u ook laten verwerken in een sieraad
– een pootafdruk met inkt of in klei/gips
– een pootafdruk op foto voor aan de muur of als tatoeage
– een foto samen met zijn/haar kop op uw schouders of een poot in uw hand
Aanvulling? laat het me weten.
GEDICHT
Pawprints left by you
You no longer greet me,
as I walk through the door.
You’re not there to make me smile
to make me laugh anymore
Life seems quiet without you
you were far more than a pet
You were a family member, a friend
a living soul I’ll never forget
It will take time to heal
for the silence to go away
I still listen for you
and miss you every day
You were such a great companion
Constant, loyal and true
my heart will always wear
the pawprints left by you
Graag wil ik d.m.v een soort ‘blog’ de vele vragen met jullie delen die wij zoal krijgen als je beheerder bent van een dierenbegraafplaats.
Geen alledaagse baan van 9 tot 5 en dat maakt het juist voor mij zo bijzonder en waardevol om te mogen doen. Mogen.. ja, want sommige dingen komen op je pad. Het past bij wie ik ben.
Zal ons even voorstellen, ik ben Martha Hartog, 53 jaar en samen met mijn man Henk (55 jaar) hebben we zo’n 5 jaar geleden deze dierenbegraafplaats overgenomen.
Zelf heb ik altijd in de bloemen gewerkt, met veel plezier en samen hebben wij een timmerbedrijf in Steenwijk.
Toen wij de Larixhof overnamen hadden wij zo veel vragen, “hoe gaat nou zo’n dieren-begrafenis”, “wat mogen ze verwachten van ons”… etc.
Tegenwoordig is er een opleiding voor: Dierenuitvaartbegeleider, maar die was er toe nog niet. Veel zelf moeten ‘uitvinden’.
Ontzettend veel geleerd de afgelopen jaren in vĂ©le opzichten. Hoe onzeker ik soms ook ben, maar altijd met de intentie ‘wat voor iemand te kunnen betekenen’. Het stukje ‘iets kunnen doen’ voor de mensen geeft me veel energie.
Vooral het stukje ‘op de achtergrond’ zoveel mogelijk geregeld willen hebben.
Dat men zich welkom voelt en in alle rust en op zijn eigen manier afscheid kan nemen van zijn lieve huisdier en hem of haar een liefdevolle laatste rustplaats kan geven.
Ook fijn in ons werk zijn die kleine dingen, bij de vraag of we een fotootje zouden willen mailen van het grafje van haar hondje, omdat ze niet meer kan komen.
Een praatje maken met een bezoeker als we met het onderhoud bezig zijn. Een luisterend oor bieden aan een oudere buurman (uit het verzorgingshuis iets verderop) die even komt ‘buurten’ en ‘zijn rondje loopt’.
Dit zijn een van de vele kleine lieve menselijke dingen waar ik het voor doe en dat deze baan voor mij zo bijzonder maakt. Geen baas of grote investeringsmaatschappij ‘boven me’ die zegt wat ik ‘moet’ doen..
Veel inspiratie opgedaan tijdens een bijeenkomst met collega’s van andere dierenbegraafplaatsen. Dit was tijdens de tentoonstelling ‘De laatste aai’ in Amsterdam. Ook allemaal mensen met passie voor het vak, de liefde voor mens en dier.
Wil hierbij dan ook iedereen bedanken die ons de afgelopen jaren hebben gesteund en geholpen – in welke vorm dan ook – om deze bijzondere plek weer tot een mooie laatste rustplaats te maken en te houden.
HĂ©Ă©l veel dank hiervoor!
Tot slot van onze introductie nog even het antwoord op de vraag: “hebben jullie zelf ook huisdieren?” Zal haar hierbij even voorstellen:
Je was nog maar zo’n 5 maanden oud toen we jouw uit het dierenasiel de Kluif in Steenwijk hebben opgehaald.
Een kruising Bouvier/Briard. Je kon amper lopen, “Altijd in een klein hokje gezeten” zei de medewerkster van het asiel. Zo zielig.. Kruipend kwam je op ons af, plassend van angst.
Je was een ontzettende lieve maar vooral heerlijke ondeugende hond. Ontzettend bang voor kranten. Je had al een heel rugzakje mee te dragen..
Waaks en wilde het liefst buiten zijn, leve de vrijheid… wat hebben we je vaak moeten zoeken.
Op een ochtend lag je ‘zomaar’ dood in de schuur.
Je bent maar 5 jaar bij ons geweest. Wat hebben we je ontzettend gemist..
GEDICHT
Ozzy
Ik mis je mooie grote ogen
je prachtige trouwe blik
Je hebt me nooit bedrogen
we hadden een geweldige klik
Heel onverwachts ben je er niet meer
Waarom kunnen we alleen naar gissen
Het doet zo vreselijk zeer
je voor altijd te moeten missen
Slaap zacht mijn lieve vriend
bedankt voor al die jaren
Rust zacht, dat heb je verdiend
ik zal onze herinneringen
in mijn hart bewaren
xxx